Prothetische voorzieningen

Om verschillende redenen kan het mogelijk zijn, dat gedeeltes van een gebit of soms zelfs het gehele gebit niet meer voor een patiënt behouden kunnen worden. Doordat tanden en kiezen uit de mond zijn verwijderd, kan het eten niet goed meer worden gekauwd. Soms speelt ook het uiterlijk een rol of is de spraak verslechterd. In zulke gevallen kan de patiënt worden geholpen door een geheel of gedeeltelijk kunstgebit te maken. Een kunstgebit wordt ook wel een gebitsprothese of kortweg prothese genoemd. De prothese is meestal in 4 tot 5 afspraken klaar.

De volledige prothese

De meeste volledige protheses worden gemaakt als vervanging van een bestaande prothese.

• De prothese is versleten en onbruikbaar geworden.
• De kaak is zo geslonken, dat de prothese niet meer op zijn plaats blijft liggen.
• Door het slinken van de kaak moet de kin steeds dichter naar de neus worden gebracht om de kiezen op elkaar te krijgen. De mond is ingevallen.

Soms wordt in overleg met een patiënt, bij wie al veel tanden en kiezen verwijderd zijn, besloten ook de laatste tanden en kiezen te verwijderen. Enige tientallen jaren geleden moest men dan 3 maanden met een lege mond lopen om de kaken te laten genezen. Dat is niet meer van deze tijd. Nadat eerst een prothese is vervaardigd, worden de laatste tanden en kiezen allemaal verwijderd en wordt in diezelfde zitting de prothese geplaatst. Men spreekt dan van een immediaat prothese.

Als van een paar stevige tanden de wortels behouden kunnen worden, kunnen deze onder de prothese als steun of bevestigingspunt dienen. Men spreekt dan van een overkappings prothese.

Een gedeeltelijke prothese

Bij de gedeeltelijke prothese onderscheidt men de plaatprothese en het zogenaamde frame.

Plaatprothese

Indien een gedeelte van een gebit verloren is gegaan om welke reden dan ook is het mogelijk om met een gedeeltelijke of partiële prothese de kauwfunctie en de aanblik van het gebit weer te herstellen.

De kauwkrachten worden volledig door het tandvlees gedragen. Dit betekent, dat bij het kauwen, het tandvlees door de plaatprothese enigszins wordt ingedrukt. Dit is met name het nadeel van de gedeeltelijke plaatprothese.

Het Frame

Deze constructie is geheel van metaal gemaakt. Op de plaatsen van de kiezen, die moeten worden vervangen, zit een deel kunststof met daarin de tanden en kiezen. Zo’n constructie met “ankers”, die zorgen voor het houvast aan een aantal kiezen, wordt een frame genoemd.

In de kiezen, waaromheen een anker moet komen, worden eerst groeven gemaakt. De steuntjes in het frame vallen daar precies in. De kauwkrachten worden nu geheel opgevangen door de kiezen en in dit geval de rechter onderhoektand. Doordat het tandvlees niet meer wordt ingedrukt bij het kauwen is een frame veel comfortabeler dan een plaatprothese.

Implantaat prothese

Door het slinken van de kaken wordt na enige jaren het houvast van de prothese minder. Door de prothese te combineren met implantaten is het meestal ook voor de oudere patiënt mogelijk een voldoende functionerende prothese te maken.

Nazorg

Wanneer een nieuwe prothese een paar dagen gedragen is kunnen er op sommige plaatsen op het tandvlees kleine, pijnlijke blaartjes ontstaan. Deze worden veroorzaakt doordat de kunststof van de prothese op die plaats wat te dik is en het tandvlees wordt overbelast. Als de blaartjes goed zichtbaar zijn is het voor de tandarts gemakkelijk die plaatsen op de prothese op te sporen en daar een stukje van de kunststof af te slijpen. Het is daarom belangrijk dat de prothese voorafgaand aan een controle bezoek tenminste 24 uur is gedragen. Anders zijn de blaartjes zodanig genezen, dat ze niet meer zichtbaar zijn.

Onderhoud

Het beste kunt u etensresten en plak aan de binnenkant van de prothese verwijderen met behulp van een speciale borstel en (vloeibare) zeep. Gebruik geen tandpasta, want tandpasta is geen schoonmaakmiddel en het schuurt teveel. Een schone prothese moet altijd glad aanvoelen.

Dit geldt zowel voor een volledige prothese als ook voor een gedeeltelijke plaatprothese en een frame. Gebruik bij voorkeur geen bruistabletten. Deze bevatten sterke organische zuren, die het oppervlak van de prothese op den duur aantasten en ruw maken. Bovendien wordt de prothese niet echt gereinigd.

Soms kan het voorkomen, dat er zich tandsteen op de prothese vormt. Dat is erg lastig te verwijderen. In dat geval kunt u de prothese een nacht in een bekertje met keukenazijn leggen. De volgende ochtend kunt u dan het tandsteen van de prothese afborstelen.

Leg een prothese nooit in heet water en gebruik geen bleekwater of schuurmiddelen.

Bij het schoonmaken kan de gladde prothese gemakkelijk uit uw handen glippen en kapot vallen. Laat voor de zekerheid water in de wasbak lopen en maak de prothese schoon boven het water.